Toen op 27 februari 2020 de eerste coronabesmetting werd gemeld wisten we nog niet wat dit zou gaan betekenen voor ons allemaal. Al snel veranderde dat, zeker in onze branche. Bij de uitvaartcentrums kwamen extra koelcellen en als je een crematoria binnenkwam stonden echt de kisten op een rij en dat met overledenen erin. Het was vreselijk en er was veel angst bij de medewerkers daar.
En dan komen de woorden van Rutten ‘Nederland gaat op slot’. Niet te geloven, alweer vijf jaar geleden. Op het journaal zei een mevrouw vandaag dat ze zich herinnerde dat er teamsfeer was en we inventief waren…..ineens.
Nou dat herinner ik me helemaal niet, ik herinner me angst, eenzaamheid, afstand, boosheid, onmacht en vooral verdriet, heel veel verdriet. Ja het was een tijd van groot verdriet. Wat heeft dit veel verdriet gebracht, afscheid nemen was ineens niet meer mogelijk en dicht bij jou geliefden zijn helemaal niet meer vanzelfsprekend. De verhalen van verdriet, het staat me nog zo bij.
Natuurlijk, we wisten het niet en er was angst maar dit mag nooit echt nooooooit meer gebeuren. De maatregelen waren vaak zwaarder en veroorzaakte zoveel leed. Wat heb ik veel verhalen van naasten gehoord, de onmacht dat ze niet bij hun geliefde mochten zijn en dat ze via een scherm contact hadden, als er al contact mogelijk was.
.
Het leven in een eigen bubbel, dit voor eigen bescherming, maar ook voor onze naasten. Maar dat dit zoveel meer schade bracht, zeker voor daarna, daar was geen oog voor en daar hadden we geen notie van. Het leek wel of het virus buiten de deur houden het hoogste doel was, ook al betekende dit heel veel andere ellende van verdriet. Ik heb het gezien dat opa’s en oma’s beschermd werden en dan alsnog kwamen te overlijden…….alleen. Dat een man zijn vrouw achter een raam kon zien, hij had nog geluk want ze woonde op de benedenverdieping van een verzorgingshuis. Geliefden, gescheiden van elkaar en toen eenmaal de deur weer ietwat open ging mochten ze elkaar zien achter een rood/wit gestreepte lijn. Oh nee aanraken, omhelzen, je geliefde knuffelen, troosten, sussen dat was uit den boze en dan ineens…………ging ze alsnog dood.
Ik was erbij, dat afscheid nemen met maximaal 30 personen de norm was. Erin voor de dienst, 1,5 meter afstand en dan na de dienst er meteen weer uit. Hoe dan? Nog erger, alleen afscheid nemen met je naasten, laat staan familie, vrienden of anderen erbij. Onmenselijk, gesprekken achter een scherm, ik ben vaak alsnog in de auto gestapt om persoonlijk aan tafel te gaan met de nabestaanden. Onverantwoord? Ik zeg van niet, ik vind dat menselijk en ben er op de dag van vandaag nog steeds dankbaar dat ik dit, ondanks als de angst en verdriet, toch heb gedaan.
Op de dag van vandaag plukken we er nog steeds de vruchten van. Veel ouderen kwamen alsnog, nadat we terug gingen naar het huidige normaal, te overlijden. Ik noem het ‘het huidige normaal’ want normaal als vóór de corona is het nooit meer geworden. Deze ouderen hadden zoveel geleden omdat ze hele dagen op hun kamertje zaten, ze zagen alleen verzorgende en dat achter een mondkapje. Geen verdere contacten, geen activiteiten en verwijderd van hun geliefden. Het was lijden met een heeeeeele lange IJ.
Laten we het dan ook nog eens hebben over de psychische gevolgen van velen en dat van jong tot oud. Jongeren die depressief zijn geworden, het belangrijke deel van naar de volwassenheid hebben gemist. Nabestaanden waarvan het rouwen om hun geliefden niet de juiste plaats heeft gekregen, ook niet na al die jaren omdat de weg naar en van het afscheid verre van menselijk was.
Ik en vele collega’s hebben er alles aan gedaan om er te zijn voor de nabestaanden. Toch was dat simpelweg niet genoeg omdat dit een onmenselijk manier van afscheid nemen was. Er waren werkelijk mensen die tegen mij durfden te zeggen ‘zo het geld komt bij jullie met bakken binnen’. Boos, woest en vooral verdrietig werd ik ervan en…. nog merk ik nu ik deze blog schrijf. Er werd weinig gesproken over onze beroepsgroep en wat het verdriet met ons deed.
Ik hoor ook dat we niet zijn voorbereid op een nieuwe pandemie. Ik mag toch hopen dat men zich ervan bewust is dat ‘op slot gaan’ veel meer lange termijn schade heeft gebracht. Ja het heeft misschien levens gespaard, op dat moment, want de dood nam bij velen daarna nog snel zijn intrede. Laten we het dan ook nog over de uitgestelde zorg hebben. Na de corona kwam er nog ernstige ziekten aan het licht die al te ver heen waren voor behandelingen, onderschat dat niet.
Dit nooit meer, echt nooit meer, dit mag echt nooit meer gebeuren ook niet bij een nieuwe pandemie. Het heeft zoveel boosheid gebracht, onbegrip, agressie en verdeeldheid en dat tot op de dag van vandaag. Menselijkheid was ver te zoeken en verdriet hing als een grijze deken over veler levens.
Dit, dit nooit meer team sfeer……….echt niet, ik voel verdriet, heel veel verdriet en zeg ‘DIT NOOIT WEER’!!!!!!!!!!!
